ARNO MOET BLIJVEN !!
Onder deze titel is wordt er op een school in Uden actie gevoerd om een docent die ontslagen is, te laten terugkeren: deze heeft namelijk samen met leerlingen een seksfilmpje bekeken dat op zijn mobiel was binnengekomen. Stom, stom, nog véél meer dan stom. Niemand zal ontkennen dat dit ongepast was, los van wát leerlingen verder ook in hun vrije tijd allemaal aan seks kunnen bekijken op internet. Het ongepaste zit ‘m denk ik in de relatie die Arno onderhoudt met zijn leerlingen. Dat hij nu ontslagen is, zegt misschien – maar ik ken de details niet – meer over zijn algehele houding dan over dit specifieke. Arno benadrukt minimaal de tweede lettergreep van het woord leraar iets teveel….
Och, zeggen sommigen nu op internet: moet kunnen hoor! Ik ben het daar niet mee eens.
Churchill zei ooit dat als iemand jong is en rechts is, hij geen hart heeft, en dat als hij oud is en links is, hij geen hersens heeft. Ik heb de kaap van de 60e verjaardag net behendig genomen en het verwijt dat ik in het onderstaande te conservatief ben, ligt dan ook op de loer, maar ik keur het gedrag van deze leerkracht zeer af; hoe fijn hij ook lesgeeft, hoeveel hart hij ook voor zijn leerlingen heeft: fout Arno, héél fout. Naast een gedegen didactische vaardigheid dient iedere docent te beschikken over pedagogische kwaliteiten en die zijn niet zo simpel te definiëren. Wat wél simpel te definiëren valt, is de voorwaarde waaronder een docent pedagogisch kan handelen en die is allereerst afstand houden, weten welke relatie je onderhoudt, heel concreet: beseffen dat een leerling wel gelijkwaardig is aan je, maar niet je gelijke is. Een leerling is jou toevertrouwd opdat je die wat kunt leren en bij leren hoort onlosmakelijk corrigeren, en daar hoort weer bij iemand met de nodige afstand kunnen beschouwen. Overigens is dat niet alleen in het onderwijs zo: is het wel zo’n goede ontwikkeling dat ouders vrienden zijn van hun kinderen? Is vader (of moeder-) zijn niet veel hoger en ook mooier (want uniek)? Waarom zou je dus vriend willen zijn als er een veel mooiere rol óók voor je klaarligt?
Op een onderwijs-scheurkalender las ik vorig jaar:
GEDRAG IS BESMETTELIJK
Voor de klas staat een dame.
Dwars door het platte Amsterdams
en de snelle jongerentaal van haar leerlingen heen,
staat er every inch een lady
die geen millimeter van haar podium prijsgeeft.
Superioriteit zonder neerkijken,
klasse zonder onderscheid.
Dankjewel en alsjeblieft, van twee kanten.
Wellevendheid is meer dan een omgangsvorm,
het is een persoonlijke kwaliteit.
Eén kant van de medaille van omgaan met kinderen
is naar ze kunnen afdalen.
Minstens zo belangrijk is ze mee omhoog trekken.
In de social media speelt de vraag hóe close je als docent kunt worden al langer. Mogen leraren hun facebook-pagina’s bijvoorbeeld openstellen voor leerlingen en vrij met hen allerlei privé-zaken uitwisselen? Ik weet het niet, ik ben geneigd om ‘nee’ te zeggen; de wal keert overigens al het schip: steeds meer leerlingen ont-facebooken juist vanwege de bemoeienis van ouderen (je wilt als leerling toch geen facebook-vriend zijn van je ouders?). Wat voor veel leerlingen in eerste instantie aantrekkelijk lijkt (namelijk het horen bij een oudere groep) is dat na verloop van tijd toch niet meer zo, juist omdat de gelijkheid er niet is. Daarom: gun kinderen hun eigen privacy en probeer vóór te leven en houd dus afstand. Denk aan je grote voorbeeld van je eigen schooltijd: het was niet de populaire leerkracht, maar juist die man of vrouw die begaan was met je, die kon afdalen, maar die vooral ook je omhoog trok.
Toch heb ik ‘Arno moet blijven’ boven dit stukje gezet, eigenlijk alleen om één pedagogisch aspect te kunnen aanstippen: als het érgens mogelijk moet zijn en als het érgens zonder vreselijke gevolgen moet zijn als je een fout maakt, is het wel op een school: de veiligheid van leerlingen wordt alleen zo gewaarborgd. Nooit uitgelachen worden, nooit voor schut staan, altijd durven en altijd mogen opklimmen is een recht van iedereen op school.
Arno, je was fout, hartstikke fout. Dom, dom en nog eens dom. Dat leerlingen nu zo voor je opkomen (de facebookpagina stroomt over van de likes!), geeft eerder te denken dan dat het je zo vóór je pleit. Maar leer ervan, en laat ook de directie ervan leren en ook aan de leerlingen tonen dat fouten maken mag, ook in Uden, juist op school. Iedereen een tweede kans, dan kan Arno zijn fout ook in Uden goedmaken, het zal ‘m leren en het zal hem later vooral ook dóen leren dat misstappen goedgemaakt mogen worden, dan wel als every inch a teacher.
Wellevendheid heet dat, Arno. Kun je leren.